Nomen Herbae Mandragora | Structure of Thought

De tentoonstelling begint met twee werken van de broers Doug en Mike Starn uit de serie Structure of Thought. Hun afbeeldingen lijken in eerste instantie een wirwar van donkere vlakken en lijnen tegen een lichte achtergrond, maar ontpoppen zich als foto’s van kale boomkruinen. Bij nadere beschouwing zien we dat de grote werken bestaan uit een mozaïek van even grote rechthoeken, waarachter nog meer afbeeldingen van in elkaar verstrengelde takken schuilgaan. Dit effect bereiken de gebroeders Starn doordat ze hun foto’s op transparant papier in twee lagen afdrukken.

Naast de foto’s ziet u een 15de-eeuwse illustratie van de mandragora of alruin. Deze illustratie is afkomstig uit het Herbarium Apulei Platonici, het eerste gedrukte boek dat uitsluitend aan planten was gewijd. Vroeger geloofde men dat de mandragora niet alleen geneeskrachtige eigenschappen bezat, maar ook geluk in de liefde en voorspoed bracht. Volgens een legende zou de alruin bij het oogsten een dodelijk gekrijs uitstoten en moest hij daarom door een hond uit de grond worden getrokken. Het bijzondere aan de alruinwortel is zijn mensachtige trekken. In de illustratie is hij afgebeeld als een menselijk lichaam met bladeren als hoofd en wortels als vingers en tenen. Deze excentrieke voorstelling laat zien hoe oud het idee al is dat planten en mensen in wezen nauw verwant zijn.

We kunnen een link leggen tussen de foto’s van de gebroeders Starn, de afbeelding van de mandragora en de eerder genoemde vergelijking van Plato. De illustratie van de mandragora verbeeldt met de versmelting van mens en plant het vermogen van de mens om te wortelen. De bomen van Doug en Mike Starn kunnen op hun beurt worden opgevat als metaforen voor denkprocessen. De vertakte structuren doen enerzijds denken aan de hersenen en hun zenuwbanen en anderzijds aan de manier waarop we informatie verwerken: associatief en onvolledig. Zo ontstaat een beeld voor het denken en geworteld zijn van de mens in zijn omgeving.