Derde hand, zgn. naaivogel, waarschijnlijk Engeland, medio jaren 1850
Naaivogel

Details

  • Titel: Derde hand, zgn. naaivogel, waarschijnlijk Engeland, medio jaren 1850
  • Objecttype: Naaiklem
  • Datering: Mitte 1850er-Jahre
  • Materiaal: Fluweel, Messing verguld, Staal
  • Techniek: Vergulded
  • Hoogte, Breedte: 14.0 cm, 3.4 cm
  • Verwerving: 2018
  • Inventarisnummer: 125113
  • Permalink: https://www.draiflessen.com/items/129

Tentoonstellingen

ARIADNE’S NAAIKUSSEN
15.10.2023 – 28.04.2024

Beschrijving

Deze naaiklemmen worden al sinds het midden van de 19de eeuw liefkozend ‘sewing birds’ (naaivogels) genoemd, wat zijn oorsprong vond in Engeland. Het meerdelige gebruiksvoorwerp kan met de lange schroef aan een tafelblad worden bevestigd. Door op de staartveren te drukken, gaat via een stalen veer de snavel van de vogel open. Daarin klemde de naaister vervolgens een stuk van de stof, terwijl ze een ander stuk in haar hand hield om de stof optimaal op spanning te brengen. Met haar tweede hand hanteerde ze naald en draad. Dit gebruiksvoorwerp was dus een praktisch naaihulpmiddel dat een derde hand verving – wat aanleiding was voor de overkoepelende benaming van deze hulpmiddelen, namelijk ‘derde hand’. Naast de klem heeft onze naaivogel een hoog boven hem aangebracht speldenkussen en een naaldenkoker. Deze kan worden geopend met een schroef in de vorm van een eikel die is bevestigd aan het verticale deel van de klem dat de rechte wangen met elkaar verbindt. Vanaf het midden van de 19de eeuw werden duizenden naaiklemmen – ook met andere dieren, vooral dolfijnen, en soms weelderige decoraties – in Europa en de VS machinaal in allerlei metalen vervaardigd en te koop aangeboden in verkoopcatalogi. Sommige zijn vuurverguld, zoals ook deze naaivogel, een techniek die ‘ormolu’ wordt genoemd.