Gillian Wearing

Wat zegt een voorwerp over een persoon? Wat verraadt een hand over een leven? Dat zijn vragen die Gillian Wearing stelt – en beantwoordt met werken die klassieke portretten vervangen.

Het werk My Mother’s Charms is een portret zonder gezicht. Een uitvergrote bedelarmband die aan de wand hangt en waaraan voorwerpen, zogenaamde ‘charms’, zijn bevestigd. Het zijn herinneringen aan de moeder van de kunstenares: een jurk, een horloge, een valentijnskaart, sieraden, foto’s. De voorwerpen zijn met een 3D-printer uitvergroot of verkleind nagemaakt. Daardoor komen ze vertrouwd en tegelijkertijd vreemd over. Het Engelse woord ‘charm’ betekent niet alleen ‘bedel’, maar ook ‘betovering’ en ‘charme’. Wearing maakt gebruik van deze meerduidigheid. De ‘charms’ vertellen over intimiteit, herinnering en afkomst – niet met uiterlijkheden, maar met dingen die betekenis hebben. Ook al is die betekenis heel persoonlijk.

My Misfortune (left) en My Fortune (right) zijn harsafgietsels van Wearings eigen handen. Daarop staan zinnen die waarzeggers tijdens een anoniem bezoek ‘in haar hand hebben gelezen’ oftewel voorspeld. Op de linkerhand staan sombere uitspraken, op de rechterhand hoopvolle. De voorspellingen lijken tegenstrijdig en laten juist daardoor zien hoe sterk we geloven in geluk en ongeluk. En hoezeer we verlangen naar zekerheid. Wearing neemt de voorspellingen symbolisch in eigen hand. Haar handen worden de dragers van twijfel, wensdenken en empowerment.

Wearing laat zien hoe identiteit ontstaat: door verhalen, toeschrijvingen, door wat we met ons meedragen. Haar werken verleggen onze blik – weg van het gezicht en naar gebaren, objecten en tekens. Ze maken zichtbaar hoe sterk persoonlijke herinneringen en maatschappelijke voorstellingen met elkaar verweven zijn. Tegelijkertijd stelt ze met deze werken subtiele vormen van bijgeloof en vragen rond het noodlot aan de orde.