AUDIO
MAGISCHE VROUWEN
Audio 9/14
9.
Zanele Muholi
0:00
AUDIO
Zanele Muholi
Meteen aan het begin van de tentoonstelling vindt u een monumentaal portret met de titel Faniswa, Seapoint, Cape Town. De foto is meer dan vier meter hoog en vult bijna de hele wand. Het is meer dan een blikvanger – het is een bewuste keuze. De titel van de tentoonstelling, MAGISCHE VROUWEN, roept namelijk in eerste instantie klassieke, misschien zelfs stereotiepe beelden van vrouwelijkheid op. Muholi is daarentegen non-binair en queer.
Het portret maakt deel uit van de serie Somnyama Ngonyama, wat in het Nederlands zoveel betekent als “Gegroet donkere leeuwin”. In deze serie portretteert Muholi zichzelf – in wisselende rollen en met alledaagse voorwerpen als rekwisieten. In Faniswa is dat een volumineuze hoofdbedekking van plumeaus, die doet denken aan Afrikaanse kapsels of ceremoniële hoofddeksels. De schouders zijn bloot, de blik is direct, ernstig, zelfbewust.
De zwart-witfoto is contrastrijk en de huid is digitaal nabewerkt om extra donker over te komen – een bewuste verwijzing naar koloniale en racistische beeldtradities zoals blackfacing. Muholi herhaalt deze echter niet, maar gebruikt de esthetiek ervan om vragen te stellen over representatie, macht en zichtbaarheid.
De serie, waarvan u in totaal acht foto’s in de tentoonstelling kunt zien, heeft als thema racisme, kolonialisme en maatschappelijke ongelijkheid – in Zuid-Afrika en daarbuiten. Veel van de gebruikte voorwerpen komen uit het huishouden en herinneren aan het werk van zwarte vrouwen als dienstmeisjes. Ook Muholi's moeder werkte tijdens de apartheid als huishoudster.
Met deze foto’s begint de tentoonstelling – wat mogelijke vragen oproept als: Wie wordt er überhaupt gezien? En wie worden er bedoeld met ‘magische vrouwen’?
Vragen die in het verdere verloop van deze tentoonstelling ook door andere kunstenaars worden opgepakt – bijvoorbeeld door Mary Beth Edelson – tegenover de wand met het grote fotografische werk – die met hele andere middelen werkt, maar zich eveneens richt op het lichaam.
Het portret maakt deel uit van de serie Somnyama Ngonyama, wat in het Nederlands zoveel betekent als “Gegroet donkere leeuwin”. In deze serie portretteert Muholi zichzelf – in wisselende rollen en met alledaagse voorwerpen als rekwisieten. In Faniswa is dat een volumineuze hoofdbedekking van plumeaus, die doet denken aan Afrikaanse kapsels of ceremoniële hoofddeksels. De schouders zijn bloot, de blik is direct, ernstig, zelfbewust.
De zwart-witfoto is contrastrijk en de huid is digitaal nabewerkt om extra donker over te komen – een bewuste verwijzing naar koloniale en racistische beeldtradities zoals blackfacing. Muholi herhaalt deze echter niet, maar gebruikt de esthetiek ervan om vragen te stellen over representatie, macht en zichtbaarheid.
De serie, waarvan u in totaal acht foto’s in de tentoonstelling kunt zien, heeft als thema racisme, kolonialisme en maatschappelijke ongelijkheid – in Zuid-Afrika en daarbuiten. Veel van de gebruikte voorwerpen komen uit het huishouden en herinneren aan het werk van zwarte vrouwen als dienstmeisjes. Ook Muholi's moeder werkte tijdens de apartheid als huishoudster.
Met deze foto’s begint de tentoonstelling – wat mogelijke vragen oproept als: Wie wordt er überhaupt gezien? En wie worden er bedoeld met ‘magische vrouwen’?
Vragen die in het verdere verloop van deze tentoonstelling ook door andere kunstenaars worden opgepakt – bijvoorbeeld door Mary Beth Edelson – tegenover de wand met het grote fotografische werk – die met hele andere middelen werkt, maar zich eveneens richt op het lichaam.