Rosana Paulino

Rosana Paulino is een Afro-Braziliaanse kunstenares die zich in haar werk bezighoudt met spiritualiteit, geschiedenis en zelfempowerment. In de serie Senhora das Plantas combineert ze vrouwenlichamen met planten uit de Braziliaanse natuur – veel daarvan hebben een geneeskrachtige werking of stammen uit de Candomblé-religie.

De afgebeelde vrouwenfiguren hebben kroeshaar, zijn naakt en bevinden zich te midden van bromelia’s, sansevieria’s of de jatobá-boom. Sommige groeien uit de plant, andere versmelten ermee. De lichamen komen krachtig en open over – niet geïdealiseerd, maar geworteld.

In de drie werken met de titel Nascituras groeien de figuren uit kokerbromelia’s, dragen ze planten op hun hoofd of stromen er fijne wortels uit hun ogen en tepels. De titel verwijst naar ongeboren meisjes – ook in figuurlijke zin: als symbool voor nieuwe opvattingen over identiteit en verbondenheid.

Ook in Espada de Iansã gebruikt Paulino religieuze verwijzingen. De sansevieria-plant is in de Candomblé verbonden met de godheid Iansã, die staat voor wind, storm en verandering. De afgebeelde figuren zijn mens, plant en spiritueel wezen tegelijk.

In het werk Jatobá verandert de figuur in een boom. Haar benen lopen over in wortels en er hangen kleine plantjes aan haar armen. De jatobá is een heilige boom in Brazilië – en staat hier voor kracht, herinnering en verbondenheid met de aarde.

Paulino’s werken stellen nieuwe verhalen tegenover koloniale en racistische beeldtradities door zwarte vrouwen niet als exotische figuren te tonen, maar als dragers van kennis, geschiedenis en spirituele kracht.